Serious Game Changers in het Palliatieve Zorgonderwijs

Door: Annicka van der Plas, Bregje Onwuteaka-Philipsen, Figen Altinok en Frank Bloemers

Bregje Onwuteaka-Philipsen neemt de cheque in ontvangst

In dit artikel vertelt Bregje meer over het idee achter het innovatievoorstel:

“In de minor willen we studenten niet alleen de technische kant van het vak bijbrengen, maar juist ook oog laten hebben voor de context van de patiënt. Palliatieve zorg is daarin een belangrijk thema. Kwaliteit van leven staat centraal en we vinden het belangrijk dat studenten leren praten over het levenseinde, ook als dat gesprek nog niet direct noodzakelijk lijkt.

Er zijn al diverse onderwijsvormen, maar het kan spannender. Daarom willen wij aan de slag gaan met een escape room waarin studenten in aanraking komen met alle aspecten van kwaliteit van leven. Denk aan scenario’s die de lichamelijke, sociale, psychische en spirituele dimensies van palliatieve zorg belichten. Via verschillende fases in het ziekteproces worden studenten uitgedaagd om na te denken over passende zorg en communicatie, aan de hand van puzzels, realistische attributen zoals medische dossiers, fotoalbums en voorwerpen uit de leefomgeving van patiënten.

Daarnaast is er ook een concept voor de happy hour. Hierbij gaan studenten op bezoek bij ouderen in een zorgcentrum. In een ontspannen setting, met hapjes en drankjes, gaan ze via vragenkaartjes in gesprek over thema’s als gezondheid, leven, ouder worden en de dood. Zo oefenen ze hun gespreksvaardigheden, krijgen inzicht in de belevingswereld van ouderen en kunnen ze na afloop reflecteren op hun ervaringen.

Voor de Happy Hour-activiteit is inmiddels een toolkit ontwikkeld en werken we samen met diverse netwerkpartners. De escape room bevindt zich nog in de ontwikkelfase, maar het doel is om deze op duurzame wijze onderdeel te maken van het curriculum.”

Van Missers naar Meesters

Door: Jesse de Haan, Bas Vliegenthardt, Skadi Spindler, Cor Camps en Roos Oerlemans

Skadi Spindler, Bas Vliegenthardt, Jesse de Haan en Roos Oerlemans

Het project ‘Van Missers naar Meesters’ is een van de winnende initiatieven van de Onderwijsinnovatieprijs van de Faculteit der Geneeskunde. Met behulp van interactieve filmcasussen krijgen studenten de kans om op een veilige manier fouten te maken en zich te verdiepen in de klinische aspecten van fysiologie.

In dit project staan zogenoemde branchingscenario’s centraal: filmcasussen waarin studenten actief keuzes maken, waarbij elke beslissing het verdere verloop van de video beïnvloedt. Zo ervaren studenten direct de gevolgen van hun keuzes. Dit kan soms ingrijpend zijn, bijvoorbeeld wanneer een patiënt plots overlijdt. Deze confronterende en realistische aanpak zorgt voor meer betrokkenheid bij het klinische aspect van fysiologie en stimuleert actief leren.

“Het uitgangspunt is dat fouten maken mag, sterker nog: dat het juist een essentieel onderdeel is van het leerproces,” vertelt het projectteam. “We wilden een omgeving creëren waarin studenten zich veilig voelen om te experimenteren, zodat ze zich de stof echt eigen kunnen maken.”

Na afloop van de scenario’s wordt de volledige casus gezamenlijk nabesproken met coschappers. Studenten krijgen dan uitleg over de achterliggende fysiologische processen en reflecteren op hun keuzes. Een eerste pilotcasus is inmiddels succesvol uitgevoerd onder eerstejaars geneeskundestudenten en de reacties waren bijzonder positief. Daarom is het team nu van plan om de aanpak verder uit te rollen binnen de hele bacheloropleiding.

Een essentieel onderdeel van het project is het borgen van een veilig leerklimaat tijdens de practica. Roos, één van de betrokken teamleden, ontwikkelde hiervoor samen met de practicabegeleiders een speciale training over een veilig leerklimaat. “We hebben stilgestaan bij de vraag: wat zijn eigenlijk de kenmerken van een veilig leerklimaat, maar ook: wat maakt een leeromgeving juist onveilig? We hebben samen een concreet plan opgesteld voor het eerste practicum: hoe richt je het in, hoe zorg je dat de omgeving klopt bij het leerdoel en dat studenten zich veilig genoeg voelen om te leren van hun misstappen.”